ไคโตซาน ผลิตจากสาร ไคติน ซึ่ง มีโครงสร้างคล้ายกับเซลลูโลส จัดเป็นใยอาหารชนิดหนึ่ง ไคโตซาน มีคุณสมบัติในการแลกเปลี่ยนประจุกับสารอื่นได้ รวมถึงมีคุณสมบัติในการก่อเจลเมื่อละลายในกรด กล่าวคือ เมื่อ ไคโตซาน ละลายในกระเพาะอาหารซึ่งมีความเป็นกรดแล้ว จะให้ประจุบวกสูง ประกอบกับการพองตัว มีลักษณะเป็นเจล ที่สามารถดูดจับไขมันซึ่งมีประจุลบ ทำให้ไขมันไม่ถูกย่อย จึงไม่ถูกดูดซึมและถูกขับถ่ายออกไป
สรุปคุณสมบัติของ ไคโตซาน ( Chitosan ) • เป็นสารโพลีแซคคาไรด์ (Polysaccaride) ที่ได้จากสารไคติน (Chitin) ซึ่งพบในส่วนเปลือกของสัตว์ที่มีเปลือกแข็งหุ้มภายนอก เช่น ปูและกุ้ง มีคุณสมบัติเป็นใยอาหาร (อ้างอิงที่1)• เป็นสารที่ให้ผลในด้านการลดน้ำหนักจากธรรมชาติ ลดภาวะไขมันในเลือดสูง อันเนื่องมาจากการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง ด้วยกลไกการดักจับไขมัน (Lipids) ในทางเดินอาหาร ทำให้ไขมันถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายทางกระแสเลือด ได้ลดลง จึงเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก หรือผู้ที่ต้องการควบคุมระดับไขมันในเลือด รวมถึงผู้ที่มีความดันโลหิตสูงจากการที่มีระดับไขมันในเลือดสูง (อ้างอิงที่ 1-4)
>• มีงานวิจัยว่า ไคโตซาน สามารถลดระดับโคเลสเตอรอล และไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือด ได้จริง(อ้างอิงที่ 5, 6)
สรุปคุณสมบัติของโพลีเดกซ์โตส ( Polydextrose )
• เป็นกลุ่มของใยอาหาร มีประโยชน์ในการช่วยจับไขมันจากอาหาร ลดการดูดซึมน้ำตาล ช่วยให้ขับถ่ายสะดวก (อ้างอิงที่ 7)
• โพลีเดกซ์โตสจะเป็นใยอาหารที่ละลายน้ำได้ เมื่อถูกน้ำจะพองตัวเป็นวุ้น ทำให้ขัดขวางการดูดซึมไขมัน มีประโยชน์ต่อการควบคุมระดับไขมัน (อ้างอิงที่ 7,8)
สรุปคุณสมบัติของผงจากกระบองเพชร (Opuntia ficus indica)
• ผงจากกระบองเพชร มาจาก กระบองเพชร (Cactus) สายพันธุ์ Opuntia ficus indica ( โอพุนเทีย ไฟคัส อินดิกา ) มีคุณสมบัติ เป็นใยอาหาร 2 ชนิด คือ ใยอาหารประเภทละลายน้ำและไม่ละลายน้ำ มีความสามารถในการจับตัวกับไขมันและสร้างเจลพิเศษ ที่มีคุณสมบัติสูงสามารถป้องกัน การย่อยสลาย และดูดซึมไขมัน ด้วย เอนไซม์ ไลเปส ( Lipase Enzyme ) ได้ เอนไซม์ ไลเปสเป็นเอนไซม์ สำหรับย่อยไขมัน จะถูกกันไว้ด้วยเจลจากสารสกัดของกระบองเพชร ทำให้เอนไซม์ ไม่สามารถเข้าถึงตัวไขมันได้ จึงไม่เกิดการย่อยและการดูดซึมไขมัน ทำให้ไขมันจำนวนหนึ่ง ที่ไม่ถูกดูดซึม จะถูกส่งผ่านและขับถ่ายออก ทางลำไส้ใหญ่ มีงานวิจัยที่ศึกษาในมนุษย์ พบว่า การรับประทานสารสกัดจากกระบองเพชร Opuntia ficus indica ในปริมาณ 1.6 กรัมต่อ มื้ออาหาร สามารถลดระดับไขมันในเลือด ชนิด แอลดีแอล โคเลสเตอรอล ( LDL Cholesterol ) และไตรกลีเซอร์ไรด์ (Triglyceride ) ได้จริง ส่งผลทำให้ความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจลดลง นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยว่า เจล ที่สร้างจากสารสกัดจากกระบองเพชร Opuntia ficus indica สามารถ เคลือบกระเพาะอาหาร และป้องกันแผลในกระเพาะอาหาร จากการเหนี่ยวนำด้วย แอลกอฮอล์ ในสัตว์ทดลองได้ (อ้างอิงที่ 10)
เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่า การปรับเปลี่ยนนิสัยในการบริโภคร่วมกับการออกกำลังกาย เป็นวิธีที่ดีและปลอดภัยที่สุดในการควบคุมน้ำหนัก หรือลดน้ำหนักในระยะยาว แต่วิธีการแบบนี้ มีความยากลำบากในการปฏิบัติให้ได้อย่างสม่ำเสมอ การใช้ยาลดความอ้วนก็จัดว่าเป็นยาอันตรายเนื่องจากยาลดความอ้วนนั้น จัดเป็นวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท ซึ่งการใช้ยานั้นต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ ดังนั้นจึงมีทางเลือกให้แก่ผู้บริโภคอีกทางคือผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารกลุ่มที่มีคุณสมบัติในการลดหรือควบคุมน้ำหนัก อย่างปลอดภัย ไม่มีผลต่อจิตประสาท และระบบสมองนั้นมีมากมายหลายชนิด เช่น เพิ่มการเผาผลาญ ของร่างกาย ได้แก่ สารสกัดจากชาเขียว และน้ำมันดอกคำฝอย (CLA), ลดการดูดซึมแป้งด้วยกลไกการ block หรือยับยั้งเอนไซม์ที่ใช้ย่อยแป้ง (สารสกัดจากถั่วขาว) และกลุ่มที่ออกฤทธิ์อยู่เฉพาะในทางเดินอาหารโดยดักจับเอาไขมันในอาหารที่เรารับประทานเข้าไป ได้แก่ Chitosan ใยอาหาร และสารสกัดจากกระบองเพชร Opuntia ficus indica นั่นเอง
เนื่องจาก ไคโตซานและสารสกัดจากกระบองเพชร Opuntia ficus indica มีผลต่อการดูดซึมไขมัน จึงไม่ควรรับประทาน พร้อมยาที่แพทย์สั่ง เพราะอาจจะมีผลรบกวนการดูดซึมยาบางชนิดที่จะต้องละลายในไขมัน และไม่ควรรับประทานในผู้ป่วยเบาหวาน เพราะจะทำให้น้ำตาลในเลือดต่ำและเป็นอันตรายได้ กรณีที่มีโรคประจำตัวอื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์ ก่อนรับประทาน
เอกสารอ้างอิง
1. บัวบก : อรนุช โชคชัยเจริญพร จุลสารข้อมูลสมุนไพร 14 (2) : 2540
2. ผู้จัดการออนไลน์ 3 พ.ค. 47 16:03:23 http://www.manager.co.th/qol/viewNews.asp?newsid=4759613930582"
3. . A double-blind, placebo-controlled study on the effects of Gotu Kola (Centella asiatica) on acoustic startle response in healthy subjects. J Clin Psychopharmacol 2000 Dec;20(6):680-4
4. A double-blind, placebo-controlled study on the effects of Gotu Kola (Centella asiatica) on acoustic startle response in healthy subjects. J Clin Psychopharmacol 2000 Dec;20(6):680-4
5. Evaluation of treatment of diabetic microangiopathy with total triterpenic fraction of Centella asiatica: a clinical prospective randomized trial with a microcirculatory model. Angiology 2001 Oct;52 Suppl 2:S49-54
6. Treatment of diabetic microangiopathy and edema with total triterpenic fraction of Centella asiatica: a prospective, placebo-controlled randomized study. Angiology 2001 Oct;52 Suppl 2:S27-31 .
7. Microcirculatory effects of total triterpenic fraction of Centella asiatica in chronic venous hypertension: measurement by laser Doppler, TcPO2-CO2, and leg volumetry. Angiology 2001 Oct;52 Suppl 2:S45-8 .
8. Flight microangiopathy in medium- to long-distance flights: prevention of edema and microcirculation alterations with total triterpenic fraction of Centella asiatica. Angiology 2001 Oct;52 Suppl 2:S33-7 .
9. MacKay D. Hemorrhoids and varicose veins: a review of treatment options. Altern Med Rev 2001 Apr;6(2):126-40 .
10. Veerendra Kumar MH, Gupta YK. Effect of different extracts of Centella asiatica on cognition and markers of oxidative stress in rats. J Ethnopharmacol 2002 Feb;79(2):253-60 .
11. Effect of Centella asiatica on cognition and oxidative stress in an intracerebroventricular streptozotocin model of Alzheimer's disease in rats. Clin Exp Pharmacol Physiol 2003 May-Jun;30(5-6):336-42 .
12. Antioxidative behaviour of Malaysian plant extracts in model and food oil systems. Asia Pac J Clin Nutr 2004 Aug;13(Suppl):S72
