เครื่องดื่มธัญญาหารสำเร็จรูป เป็นเครื่องดื่มชนิดผงที่มีส่วนประกอบหลักเป็นธัญญพืชหลายชนิด เช่น งาดำ ถั่วเหลือง ข้าวกล้องงอก นอกจากนี้อาจมีการเติมสารอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการต่อร่างกาย เช่น โปรตีนจากถั่วเหลือง น้ำมันปลา วิตามินแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย จัดเป็นเครื่องดื่มชนิดหนึ่งที่ช่วยให้การดำเนินชีวิตมีความสะดวกมากขึ้น เพราะเตรียมได้ง่ายเพียงเติมน้ำร้อนก็อร่อยได้ทันที สามารถดื่มได้ทุกที่ทุกเวลา เช่น เวลาที่เร่งรีบก่อนออกไปทำงาน หรือเรียนหนังสือ นอกจากนี้ยังสามารถพกติดตัวไปได้ทุกที่
สำหรับคุณค่าทางอาหารของทั้งธัญพืช และสารอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการต่อร่างกายนั้น พอจะกล่าวถึงประโยชน์ของแต่ละชนิดได้ดังนี้
งาดำ เป็นธัญพืชที่มีสารอาหารหลายชนิดที่มีประโยชน์ ดังนี้
- ช่วยลดความดันโลหิตสูง มีงานวิจัยรองรับว่า สารเซซามินในน้ำมันงาสามารถลดความดันโลหิตในหนูทดลองที่เหนี่ยวนำให้เกิด ความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่ทำในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง โดยให้รับประทานสารสกัดเซซามินจากงาดำ 60 มก. ต่อวัน เป็นระยะเวลาสี่สัปดาห์ พบว่าสามารถลดความดันโลหิตได้เล็กน้อย ประมาณ 2-3 มม. ปรอท จากระบาดวิทยาคลีนิก แม้จะลดความดันโลหิตได้เล็กน้อยแค่นี้ก็ มีประโยชน์ช่วยลดความเสี่ยงของโรคทางสมองและหัวใจ (อ้างอิงที่ 1-2)
- มีแคลเซียม และแร่ธาตุอื่นๆเช่น แมกนีเซียม เหล็ก แมงกานีส และทองแดง (อ้างอิงที่ 3)
- มีสารเซซามิน (Sesamin) ซึ่งเป็นสารตั้งต้นที่จะถูกจุลินทรีย์ในลำไส้เล็กเปลี่ยนเป็นสาร Enterolactone และ Enterodiol ที่มีคุณสมบัติในการป้องกันโรคที่เกิดจากผลของฮอร์โมน (Hormone-Related Disease) เช่นมะเร็งเต้านม (อ้างอิงที่ 4-5) นอกจากนี้ Enterolactone ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม Phytoestrogens โดยได้มีงานวิจัยโดยการให้รับประทานงาดำ 50 กรัม ในสตรีวัยหมดประจำเดือนเป็นเวลา 5 สัปดาห์ พบว่า มีส่วนเพิ่มการทำงานของฮอร์โมนเพศ และช่วยปรับสัดส่วนระดับ ของไขมันในเลือดโคเลสเตอรอล ทำให้มีส่วนช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด (อ้างอิงที่ 6)
- ใน USA. พบว่า งาดำ มีปริมาณ phytosterol สูงที่สุดในอาหารประเภท nuts & seeds พบว่าสูงถึง 400-413 mg/100g (อ้างอิง 7) ซึ่ง phytosterol ช่วย Cholesterol และ LDL-Cholesterol (อ้างอิง 8)
- มีงานวิจัยรองรับว่าการรับประทานงาดำ ช่วยลดระดับโคเลสเตอรอลในเลือดได้ ด้วยกลไกการยับยั้งการดูดซึมที่ลำไส้เล็ก รวมถึงการลดการลร้างโคเลสเตอรอลที่ตับ (อ้างอิงที่ 9-11)
- มีงานวิจัยกล่าวถึงว่า Sesame lignan ช่วยเร่งการสลาย Alcohol ที่ตับได้ (อ้างอิงที่ 10) มีการทดลองในหนู พบว่าสารเซซามิน ซึ่งเป็น lignan ส่วนใหญ่ที่พบในเมล็ดงา สามารถช่วยป้องกันภาวะไขมันจุกตับที่เกิดจากการเหนี่ยวนำโดยแอลกอฮอล์ได้ (อ้างอิงที่ 12)
ข้าวกล้องหอมนิลงอก มีสาร GABA (Gamma Amino Butyric Acid) ประโยชน์ของ GABA คือ
- จากการศึกษาในหนู พบว่า GABA ช่วยป้องกันการทำลายสมองจากสาร Beta-amyloid peptide ซึ่งเป็นสาเหตุของโรค Alzheimer
- ทำหน้าที่เป็นสารสื่อประสาท (neurotransmitter) ในระบบประสาทส่วนกลาง
- ช่วยรักษาสมดุลในสมอง ทำให้สมองเกิดการผ่อนคลาย และนอนหลับสบาย
(อ้างอิงที่ 13)
ถั่วเหลือง (Soy) และโปรตีนสกัดจากถั่วเหลือง(Isolated Soy Protein)
เป็นแหล่งของโปรตีนซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโต และช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย รวมถึงให้กรด อะมิโนที่จำเป็นต่อการสร้างโปรตีนชนิดต่าง ๆ ในร่างกาย (อ้างอิงที่ 14-15) นอกจากนี้ถั่วเหลืองยังมีสาร Isoflavone เช่น genestein ซึ่งเป็น Phytoestrogen ชนิดหนึ่ง (อ้างอิงที่ 16) ซึ่ง Isoflavone นี้เองสามารถช่วยลดอาการต่างๆที่เกิดจากภาวะหมดประจำเดือนได้ เช่น อาการร้อนวูบวาบ (อ้างอิงที่ 17)
น้ำมันปลา (Fish Oil)
กรดโดโคซาเฮกซาอีโนอิก (Docosahexaenoic acid; DHA) ในน้ำมันปลามีงานวิจัยรองรับมากมายว่ามีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น ช่วยบำรุงสมอง ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ลดการเกิดอาการกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (อ้างอิงที่ 18)
แร่ธาตุและวิตามินต่างๆ
แคลเซียม (Calcium)
เป็นส่วนประกอบสำคัญของกระดูกและฟัน
มีส่วนช่วยในกระบวนการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง
มีส่วนช่วยในการแข็งตัวของเลือด
วิตามิน ดี (Vitamin D) ช่วยดูดซึมแคลเซียม และฟอสฟอรัส
เหล็ก (Iron) เป็นส่วนประกอบสำคัญของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง
วิตามินบี 1 (Vitamin B 1)
มีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
ช่วยให้ร่างกายได้พลังงานจากคาร์โบไฮเดรต
วิตามินบี 2 (Vitamin B 2) ช่วยให้ร่างกายได้พลังงานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน
วิตามินบี 6 (Vitamin B 6)
มีส่วนช่วยสร้างสารที่จำเป็นในการทำงานของระบบประสาท
มีส่วนช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดงให้สมบูรณ์
วิตามินบี 12 (Vitamin B 12)
มีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและสมอง
มีส่วนช่วยสร้างสารที่จำเป็นในการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง
(อ้างอิงที่ 14)
เอกสารอ้างอิง :
- งา. จุลสารข้อมูลสมุนไพร 19(1): 2544
- Antihypertensive effects of sesamin in humans. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 2009 Feb;55(1):87-91.
- Seeds, sesame seeds, whole, dried. The USDA National Nutrient Database for Standard Reference. NUTRIENT DATA LABORATORY. http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/cgi-bin/list_nut_edit.pl
- Sesamin is one of the major precursors of mammalian lignans in sesame seed (Sesamum indicum) as observed in vitro and in rats. J Nutr. 2006 Apr;136(4):906-12.
- Whole sesame seed is as rich a source of mammalian lignan precursors as whole flaxseed. Nutr Cancer. 2005;52(2):156-65.
- Sesame ingestion affects sex hormones, antioxidant status, and blood lipids in postmenopausal women. J Nutr. 2006 May;136(5):1270-5.
- Phytosterol composition of nuts and seeds commonly consumed in the United States. J Agric Food Chem. 2005 Nov 30;53(24):9436-45.
- Serum sterol responses to increasing plant sterol intake from natural foods in the Mediterranean diet. Eur J Nutr. 2009 Sep;48(6):373-82. Epub 2009 May 3.
- Sesame as a hypocholesteraemic and antioxidant dietary component. Food Chem Toxicol. 2008 Jun;46(6):1889-95. Epub 2008 Jan 16.
- Comparative effects of flaxseed and sesame seed on vitamin E and cholesterol levels in rats. Lipids. 2003 Dec;38(12):1249-55.
- Nutraceutical functions of sesame: a review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2007;47(7):651-73.
- Sesamin ingestion regulates the transcription levels of hepatic metabolizing enzymes for alcohol and lipids in rats. Alcohol Clin Exp Res. 2005 Nov;29(11 Suppl):116S-120S.
- GABA คืออะไร. ศูนย์สารนิเทศทางอาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. http://fic.ifrpd.ku.ac.th/fic/index.php/th/simplelist/152-gaba-rice.html
- ประกาศสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง การแสดงข้อความกล่าวอ้างเกี่ยวกับหน้าที่ของสารอาหาร. คณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข.
- Soy flour, full-fat, raw. The USDA National Nutrient Database for Standard Reference. NUTRIENT DATA LABORATORY. http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/cgi-bin/list_nut_edit.pl
- Phytoestrogens: the biochemistry, physiology, and implications for human health of soy isoflavones. Am J Clin Nutr. 1998 Dec;68(6 Suppl):1333S-1346S.
- Benefits of soy isoflavone therapeutic regimen on menopausal symptoms. Obstet Gynecol. 2002 Mar;99(3):389-94.
- Health benefits of docosahexaenoic acid (DHA). Pharmacol Res. 1999 Sep;40(3):211-25.
สำหรับคุณค่าทางอาหารของทั้งธัญพืช และสารอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการต่อร่างกายนั้น พอจะกล่าวถึงประโยชน์ของแต่ละชนิดได้ดังนี้
งาดำ เป็นธัญพืชที่มีสารอาหารหลายชนิดที่มีประโยชน์ ดังนี้
- ช่วยลดความดันโลหิตสูง มีงานวิจัยรองรับว่า สารเซซามินในน้ำมันงาสามารถลดความดันโลหิตในหนูทดลองที่เหนี่ยวนำให้เกิด ความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่ทำในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง โดยให้รับประทานสารสกัดเซซามินจากงาดำ 60 มก. ต่อวัน เป็นระยะเวลาสี่สัปดาห์ พบว่าสามารถลดความดันโลหิตได้เล็กน้อย ประมาณ 2-3 มม. ปรอท จากระบาดวิทยาคลีนิก แม้จะลดความดันโลหิตได้เล็กน้อยแค่นี้ก็ มีประโยชน์ช่วยลดความเสี่ยงของโรคทางสมองและหัวใจ (อ้างอิงที่ 1-2)
- มีแคลเซียม และแร่ธาตุอื่นๆเช่น แมกนีเซียม เหล็ก แมงกานีส และทองแดง (อ้างอิงที่ 3)
- มีสารเซซามิน (Sesamin) ซึ่งเป็นสารตั้งต้นที่จะถูกจุลินทรีย์ในลำไส้เล็กเปลี่ยนเป็นสาร Enterolactone และ Enterodiol ที่มีคุณสมบัติในการป้องกันโรคที่เกิดจากผลของฮอร์โมน (Hormone-Related Disease) เช่นมะเร็งเต้านม (อ้างอิงที่ 4-5) นอกจากนี้ Enterolactone ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม Phytoestrogens โดยได้มีงานวิจัยโดยการให้รับประทานงาดำ 50 กรัม ในสตรีวัยหมดประจำเดือนเป็นเวลา 5 สัปดาห์ พบว่า มีส่วนเพิ่มการทำงานของฮอร์โมนเพศ และช่วยปรับสัดส่วนระดับ ของไขมันในเลือดโคเลสเตอรอล ทำให้มีส่วนช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด (อ้างอิงที่ 6)
- ใน USA. พบว่า งาดำ มีปริมาณ phytosterol สูงที่สุดในอาหารประเภท nuts & seeds พบว่าสูงถึง 400-413 mg/100g (อ้างอิง 7) ซึ่ง phytosterol ช่วย Cholesterol และ LDL-Cholesterol (อ้างอิง 8)
- มีงานวิจัยรองรับว่าการรับประทานงาดำ ช่วยลดระดับโคเลสเตอรอลในเลือดได้ ด้วยกลไกการยับยั้งการดูดซึมที่ลำไส้เล็ก รวมถึงการลดการลร้างโคเลสเตอรอลที่ตับ (อ้างอิงที่ 9-11)
- มีงานวิจัยกล่าวถึงว่า Sesame lignan ช่วยเร่งการสลาย Alcohol ที่ตับได้ (อ้างอิงที่ 10) มีการทดลองในหนู พบว่าสารเซซามิน ซึ่งเป็น lignan ส่วนใหญ่ที่พบในเมล็ดงา สามารถช่วยป้องกันภาวะไขมันจุกตับที่เกิดจากการเหนี่ยวนำโดยแอลกอฮอล์ได้ (อ้างอิงที่ 12)
ข้าวกล้องหอมนิลงอก มีสาร GABA (Gamma Amino Butyric Acid) ประโยชน์ของ GABA คือ
- จากการศึกษาในหนู พบว่า GABA ช่วยป้องกันการทำลายสมองจากสาร Beta-amyloid peptide ซึ่งเป็นสาเหตุของโรค Alzheimer
- ทำหน้าที่เป็นสารสื่อประสาท (neurotransmitter) ในระบบประสาทส่วนกลาง
- ช่วยรักษาสมดุลในสมอง ทำให้สมองเกิดการผ่อนคลาย และนอนหลับสบาย
(อ้างอิงที่ 13)
ถั่วเหลือง (Soy) และโปรตีนสกัดจากถั่วเหลือง(Isolated Soy Protein)
เป็นแหล่งของโปรตีนซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโต และช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย รวมถึงให้กรด อะมิโนที่จำเป็นต่อการสร้างโปรตีนชนิดต่าง ๆ ในร่างกาย (อ้างอิงที่ 14-15) นอกจากนี้ถั่วเหลืองยังมีสาร Isoflavone เช่น genestein ซึ่งเป็น Phytoestrogen ชนิดหนึ่ง (อ้างอิงที่ 16) ซึ่ง Isoflavone นี้เองสามารถช่วยลดอาการต่างๆที่เกิดจากภาวะหมดประจำเดือนได้ เช่น อาการร้อนวูบวาบ (อ้างอิงที่ 17)
น้ำมันปลา (Fish Oil)
กรดโดโคซาเฮกซาอีโนอิก (Docosahexaenoic acid; DHA) ในน้ำมันปลามีงานวิจัยรองรับมากมายว่ามีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น ช่วยบำรุงสมอง ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ลดการเกิดอาการกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (อ้างอิงที่ 18)
แร่ธาตุและวิตามินต่างๆ
แคลเซียม (Calcium)
เป็นส่วนประกอบสำคัญของกระดูกและฟัน
มีส่วนช่วยในกระบวนการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง
มีส่วนช่วยในการแข็งตัวของเลือด
วิตามิน ดี (Vitamin D) ช่วยดูดซึมแคลเซียม และฟอสฟอรัส
เหล็ก (Iron) เป็นส่วนประกอบสำคัญของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง
วิตามินบี 1 (Vitamin B 1)
มีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
ช่วยให้ร่างกายได้พลังงานจากคาร์โบไฮเดรต
วิตามินบี 2 (Vitamin B 2) ช่วยให้ร่างกายได้พลังงานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน
วิตามินบี 6 (Vitamin B 6)
มีส่วนช่วยสร้างสารที่จำเป็นในการทำงานของระบบประสาท
มีส่วนช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดงให้สมบูรณ์
วิตามินบี 12 (Vitamin B 12)
มีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและสมอง
มีส่วนช่วยสร้างสารที่จำเป็นในการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง
(อ้างอิงที่ 14)
เอกสารอ้างอิง :
- งา. จุลสารข้อมูลสมุนไพร 19(1): 2544
- Antihypertensive effects of sesamin in humans. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 2009 Feb;55(1):87-91.
- Seeds, sesame seeds, whole, dried. The USDA National Nutrient Database for Standard Reference. NUTRIENT DATA LABORATORY. http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/cgi-bin/list_nut_edit.pl
- Sesamin is one of the major precursors of mammalian lignans in sesame seed (Sesamum indicum) as observed in vitro and in rats. J Nutr. 2006 Apr;136(4):906-12.
- Whole sesame seed is as rich a source of mammalian lignan precursors as whole flaxseed. Nutr Cancer. 2005;52(2):156-65.
- Sesame ingestion affects sex hormones, antioxidant status, and blood lipids in postmenopausal women. J Nutr. 2006 May;136(5):1270-5.
- Phytosterol composition of nuts and seeds commonly consumed in the United States. J Agric Food Chem. 2005 Nov 30;53(24):9436-45.
- Serum sterol responses to increasing plant sterol intake from natural foods in the Mediterranean diet. Eur J Nutr. 2009 Sep;48(6):373-82. Epub 2009 May 3.
- Sesame as a hypocholesteraemic and antioxidant dietary component. Food Chem Toxicol. 2008 Jun;46(6):1889-95. Epub 2008 Jan 16.
- Comparative effects of flaxseed and sesame seed on vitamin E and cholesterol levels in rats. Lipids. 2003 Dec;38(12):1249-55.
- Nutraceutical functions of sesame: a review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2007;47(7):651-73.
- Sesamin ingestion regulates the transcription levels of hepatic metabolizing enzymes for alcohol and lipids in rats. Alcohol Clin Exp Res. 2005 Nov;29(11 Suppl):116S-120S.
- GABA คืออะไร. ศูนย์สารนิเทศทางอาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. http://fic.ifrpd.ku.ac.th/fic/index.php/th/simplelist/152-gaba-rice.html
- ประกาศสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง การแสดงข้อความกล่าวอ้างเกี่ยวกับหน้าที่ของสารอาหาร. คณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข.
- Soy flour, full-fat, raw. The USDA National Nutrient Database for Standard Reference. NUTRIENT DATA LABORATORY. http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/cgi-bin/list_nut_edit.pl
- Phytoestrogens: the biochemistry, physiology, and implications for human health of soy isoflavones. Am J Clin Nutr. 1998 Dec;68(6 Suppl):1333S-1346S.
- Benefits of soy isoflavone therapeutic regimen on menopausal symptoms. Obstet Gynecol. 2002 Mar;99(3):389-94.
- Health benefits of docosahexaenoic acid (DHA). Pharmacol Res. 1999 Sep;40(3):211-25.
